U duhu ekološke osvešćenosti, podstaknute pretnjom Rio Tinta, razgovarali smo sa neformalnom grupom građana „Pančićevi istraživači“ o njihovom projektu Jastrebac. Ovu neformalnu grupu vode Lena Žunić (vođa projekta), Milica Zlatić (dizajn, PR i komunikacije, terenski rad), Teodora Savić (dizajn, vođa radionice, terenski rad) i Tatjana Gogić (finansije, PR i komunikacije, terenski rad). Cilj im je da ovim projektom, pored istraživanja i promocije biodiverziteta Jastrepca, podrška u procesu sticanja statusa zaštićenog područja.
Kako je započet ovaj projekat?
Projekat je započet kao deo petogodišnjeg projekta „Zajedno za životnu sredinu“, finansiranog od strane USAID-a, sa fokusom na unapređenje zaštite životne sredine i biodiverziteta u Srbiji. Projekat se našao 7. na listi od 10 koji su prihvaćeni. Ukupno je bilo prijavljeno 59 neformalnih grupa građana.
Šta vas je inspirisalo da se posvetite očuvanju Jastrepca?
Inspiracija za očuvanje Jastrepca proizašla je iz bogate flore i faune ovog područja, kao i iz želje da se spreči nekontrolisana gradnja i druge aktivnosti koje nisu u skladu sa prirodom. Takođe, Jastrebac ima značajnu geološku, biološku i ekosistemsku vrednost koja zaslužuje zaštitu.
Koje su najveće pretnje biodiverzitetu na Jastrebcu trenutno?
Najveće pretnje biodiverzitetu na Jastrepcu uključuju nekontrolisanu gradnju, ilegalnu seču šuma, zagađenje voda i širenje invazivnih vrsta. Ove aktivnosti mogu ozbiljno narušiti ekološku ravnotežu i smanjiti biodiverzitet.
Na koji način lokalna zajednica može doprineti očuvanju Jastrepca?
Lokalna zajednica može doprineti očuvanju Jastrepca učestvovanjem u edukativnim radionicama, terenskim aktivnostima i biomonitoringu. Takođe, mogu pomoći u podizanju svesti i informisanju šire javnosti o značaju očuvanja ovog područja.
Da li imate planove za edukaciju lokalnog stanovništva o važnosti očuvanja biodiverziteta?
Da, planirano je organizovanje edukativne radionice koja obuhvata izradu hotela za solitarne pčele. Radionica će pružiti informacije o važnosti solitarnih pčela za ekosistem i poljoprivredu, kao i o metodama za njihovo očuvanje.
Kakve su koristi proglašenja Jastrebca zaštićenim područjem za ekosistem i za ljude?
Proglašenje Jastrepca zaštićenim područjem donelo bi višestruke koristi, uključujući očuvanje biološke raznovrsnosti, zaštitu prirodnih resursa i obezbeđivanje održivog razvoja. Takođe, doprinosilo bi razvoju ekoturizma i edukaciji lokalnog stanovništva o važnosti očuvanja prirode.
Sa kojim izazovima ste se suočili tokom istraživanja i rada na ovom projektu?
Izazovi uključuju ograničene resurse, potrebu za kontinuiranom saradnjom sa lokalnim vlastima i zajednicom. Takođe, birokratske prepreke i složeni zakonski postupci za sticanje statusa zaštićenog područja predstavljaju značajan izazov.
Da li postoje neki specifični koraci ili politike koje bi država trebala usvojiti kako bi podržala vaš projekt?
Država bi mogla podržati projekat donošenjem jasnijih i bržih procedura za proglašenje zaštićenih područja, obezbeđivanjem finansijskih sredstava za istraživanja i edukativne aktivnosti, te promovisanjem i podržavanjem saradnje između različitih sektora i organizacija.
